แม้กรมอุตุฯ จะประกาศว่าประเทศไทยได้เข้าสู่ฤดูหนาวแล้วก็ตาม แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าภาพรวมของประเทศไทยก็ยังคงมีอากาศที่ร้อนชื้นอยู่ดี ดังนั้นปัญหาที่คนไทยส่วนใหญ่มักประสบ คือ อาการเหงื่อออกจากอากาศที่ร้อนมาก รวมถึงเพื่อน ๆ บางคนดูดไขมัน อาจกำลังประสบปัญหาเหงื่อออกเยอะผิดปกติ จนส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันอย่างที่สุด บทความนี้มีคำตอบเกี่ยวกับอาการเหงื่ออกเยอะ อาการธรรมดาที่ไม่ธรรมดาและคุณควรรู้ไว้ !
เข้าใจกลไกการหลั่งเหงื่อ
ต้องกล่าวก่อนว่ากลไกการทำงานของร่างกายของเราทั้งหมด โดยเฉพาะอวัยวะภายในที่ทำงานพร้อมกัน เสมือนเกิดกิจกรรมภายในร่างกาย หรือเรียกอีกอย่างว่ากระบวนการเมตาบอลิซึ่ม อีกหนึ่งกระบวนการสำคัญที่เหมือนการทำงานร่วมกันระหว่างอวัยวะ เช่น เมื่อร่างกายของเราได้รับอาหาร อวัยวะต่าง ๆ ก็จะทำหน้าที่ส่งต่อสารอาหารไปยังอวัยวะอื่น ๆ ส่งผลทำให้เกิดความร้อนภายในร่างกาย การเกิดกระบวนการเมตาบอลิซึ่มก็เช่นกัน จนทำให้ร่างกายจำเป็นต้องระบายความร้อนออกมาทางรูขุมขนหรือผิวหน้า และตามจุดต่าง ๆ ของร่างกาย ในรูปแบบที่เรียกว่าเหงื่อหรือการหลั่งเหงื่อนั่นเอง
อาการเหงื่อออกมาก คืออะไร ?
สำหรับวงการแพทย์อาการเหงื่อออกเยอะ (Hyperhidrosis) นับว่าเป็นภาวะอย่างหนึ่งที่จำเป็นต้องทำการรักษา เนื่องจากสาเหตุสำคัญของอาการเหงื่อออกเยอะ มีต้นเหตุมาจากความผิดปกติภายในร่างกาย โดยเฉพาะส่วนของอวัยวะสำคัญทั้งสิ้น ดังนั้นหากเพื่อน ๆ กำลังประสบปัญหาเหงื่ออกออกมากผิดปกติ ควรรีบไปพบแพทย์ด่วน เพื่อทำการรักษาให้หายขาด ซึ่งอาการเหงื่อออกมากมี 2 ประเภท คือ
1.ชนิดไม่รู้สาเหตุ
อาการหลั่งเหงื่อมากผิดปกติประเภทนี้ เหงื่อจะออกในบริเวณปกติ เช่น ฝ่ามือ, ฝ่าเท้า, ศีรษะ และรักแร้ทั้งสองข้างปกติ แต่ อาการมักจะมาไม่สม่ำเสมอ อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้งถึงจะมีอาการ และเหงื่อจะออกมากในเวลากลางวัน แต่เวลากลางคืน หรือขณะหลับเหงื่อกลับออกปกติ โดยจะถูกเรียกว่า “ปฐมภูมิหรือเหงื่อออกมากไม่ทราบสาเหตุ” หากพบอาการดังกล่าวต่อเนื่องเป็นเวลา 6 เดือน แนะนำให้รีบพบแพทย์
2.ชนิดรู้สาเหตุ
เหงื่อออกมาผิดปกติ (ทุติยภูมิ) ลักษณะนี้จะค่อนข้างชัดเจน โดยจะมีอาการเหงื่อออกมาบริเวณ ฝ่ามือ, ฝ่าเท้า, รักแร้ รวมถึงใบหน้าหรืออาจจะทั่วทั้งร่างกายอย่างต่อเนื่อง เวลาใดและเมื่อใดก็ได้ ไม่จำเป็นต้องกลางวันหรือกลางคืน หากเหงื่อออกมากผิดปกติเป็นเวลานาน พร้อมการมีอาการแทรกซ้อนร่วมด้วย เช่น ปวดหัว, มีไข้, อาเจียน, ระบบหายใจผิดปกติ (หายใจไม่ทั่วท้อง) เป็นต้น ควรรีบพบแพทย์ทันที
สาเหตุสำคัญของเหงื่อออกเยอะผิดปกติทั้ง 2 ประเภท
โดยปกติแล้วกระบวนการหลั่งเหงื่อ ถือว่าเป็นกลไกระบายความร้อนปกติของร่างกายอยู่แล้ว ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมการออกกำลังกาย, ทำงานแล้วเคลื่อนไหว หรือแม้กระทั่งการกิน การนอน รวมถึงอากาศที่ร้อน ปัจจัยเหล่านี้ล้วนทำให้เกิดการหลั่งเหงื่อทั้งสิ้น สำหรับผู้ป่วยเหงื่อออกมากผิดปกตินั้นหลัก ๆ มีอยู่ 2 ลักษณะ ซึ่งแต่ลักษณะจะมีสาเหตุและปัจจัยต่างกัน ดังนี้
1.เหงื่อออกปฐมภูมิ
ผู้ป่วยเหงื่อออกมากผิดปกติประเภทนี้มีสาเหตุสำคัญมาจากพันธุกรรม มักจะตรวจพบได้ในครอบครัวผู้ป่วยเช่นกัน ส่วนใหญ่มักจะเกิดได้ทั้งเพศชายและหญิง อายุต่ำกว่า 25 ปี ดังนั้นวิธีป้องกันเบื้องต้น คือ หลีกเลี่ยงการออกกำลังกาย รวมถึงหลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่จะทำให้เกิดความกังวลจนนำไปสู่ความเครียด เพราะหากเหงื่ออกมากอาจจะส่งผลทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้
2.เหงื่อออกทุติยภูมิ
ผู้ป่วยลักษณะนี้มักจะตรวจพบสาเหตุที่ทำให้เหงื่อออกมากผิดปกติ คือ การมีโรคประจำตัวหรือโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน, มะเร็งบางชนิด, โรคหัวใจ, ปอด, ไทรอยด์เป็นพิษ, โรคอ้วน, น้ำตาลในเลือดต่ำ และหญิงที่กำลังตั้งครรภ์ นอกจากสาเหตุของโรคหรือภาวะแล้ว อาการเหงื่ออกเยอะผิดปกติอาจเกิดจากยาที่รับประทาน เช่น โพรทริปไทลีน (ยากลุ่มต้านโรคซึมเศร้า)
วิธีรักษาอาการเหงื่อออกมาผิดปกติ
เมื่อเหงื่อออกเยอะผิดปกติชนิดไม่ทราบสาเหตุ สามารถดูแลตัวเองเบื้องต้นด้วยการหมั่นอาบน้ำ หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้หลั่งเหงื่อ สวมเสื้อผ้าให้เหมาะสมกับกิจกรรมที่ทำอยู่ หากไม่ได้ผลให้เลือกใช้วิธีต่อไปนี้
- ทานยาประเภทแอนตี้โคลิเนอร์จิก ยากลุ่มนี้สามารถยับยั้งการเกิดเหงื่อมากผิดปกติได้ อย่างไรก็ตามผลข้างเคียงจากการทานยากลุ่มนี้ คือ ริมฝีปากแห้ง, วิงเวียนศีรษะ หรืออาจถึงหัวใจเต้นเร็วผิดปกติ (ใจสั่น)
- แก้ปัญหาที่ต่อมเหงื่อด้วยเทคโนโลยีสุญญากาศ คือ การใช้เครื่องสุญญากาศทำลายต่อมเหงื่อบริเวณรักแร้ หรือจุดที่มีต่อมเหงื่อ
- ผ่าตัด ขั้นตอนสุดท้ายที่อาจจำเป็นต้อรักษาแบบตรงจุด อย่างที่บอกว่าการหลั่งเหงื่อ คือ การสั่งการโดยระบบประสาท ดังนั้นแพทย์จะทำการผ่าตัดต่อมเหงื่อในจุดที่ออกมากผิดปกติออกไปในบริเวณดังกล่าวอีก (วิธีนี้อาจสร้างแผลหลังผ่าตัดเล็กน้อย)
หากปล่อยให้เหงื่อออกมาผิดปกติต่อเนื่องจะเกิดอะไรขึ้น?
- ส่งผลทำให้เกิดกลิ่นตัว เนื่องจากเกิดการสะสมของแบคทีเรียและเชื้อโรคอื่น ๆ
- เสี่ยงต่อการเป็นโรคติดเชื้อทางผิวหนัง ไวรัส และแบคทีเรีย จนนำไปสู่โรคเชื้อราหรือสังคง เป็นต้น
- หากปล่อยเรื้อรัง โอกาสรักษาหายขาดอาจมีน้อยลง
เหงื่อออกเยอะถือเป็นอีกอาการที่หลาย ๆ คนอาจไม่สนใจหรือมองข้าม เพราะความเคยชินจากกิจกรรมเดิม ๆ หรืออากาศที่ร้อนอยู่แล้ว หากพบอาการผิดปกติดังกล่าว ควรรีบพบแพทย์โดยด่วน เพราะนั่นหมายถึงร่างกายกำลังมีปัญหาจากอาการทั่วไปที่เราคุ้นชิน จึงเป็นอีกภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม
